1 sierpnia 1944: z powstania warszawskiego do pracy przymusowej
1 sierpnia 1944 wybucha powstanie warszawskie. Dwoje świadków, kobieta i mężczyzna, opowiadają o polskim zrywie i jego skutkach.
Fragmenty dwóch relacji audio składają się na opowieść dwojga uczestników powstania warszawskiego. Wraz z wielką grupą mieszkańców Warszawy zostali oni wywiezieni do Niemiec. Alicja K. trafiła do obozu koncentracyjnego, Zbigniew D. do fabryki. Ich opowieści odzwierciedlają cząstkę dramatycznych losów mieszkańców stolicy Polski.
Z powstania warszawskiego do pracy przymusowej
1 sierpnia 1944 w okupowanej Warszawie zaczęło się zbrojne powstanie polskiego podziemia. Walkę z przeważającymi siłymi okupanta aktywnie wspierała ludność cywilna. Powstanie trwało 63 dni i było jedną z najbardziej brutalnych bitew drugiej wojny światowej: zginęło 18 tysięcy powstańców; jednostki SS i oddziały pomocnicze wymordowały blisko 180 tysięcy cywilów. Podczas walk doszło do bezprecedensowego wypędzenia całej ludności stolicy. Około 150 tysięcy mieszkańców Warszawy wywieziono do Niemiec, 60-80 tysięcy znalazło się w obozach koncentracyjnych. Jesienią 1944 zrównana z ziemią na rozkaz Hitlera Warszawa była bezludną pustynią ruin.
Noty biograficzne
Alicja K., była więźniarka obozu koncentracyjnego
- 1927: urodzona w Warszawie
- 1939: początek okupacji, zubożenie rodziny
- sierpień 1944: udział w powstaniu warszawskim
- przez obóz przejściowy (Dulag 121) w Pruszkowie i KL Großrosen trafia do KL Ravensbrück
- od jesieni 1944 do wiosny 1945 pobyt w podobozie w Ludwigsfelde-Genshagen i praca na rzecz firmy Daimler-Benz-Motoren GmbH
- maj 1945: wyzwolenie przez wojska amerykańskie po dwóch tygodniach marszu śmierci; powrót do Polski
Relacja:
- Interview za210 »
- długość relacji: 3 godz. 58 min., data nagrania: 22.11.2005, 8.3.2006, język: polski
Zbigniew D., były robotnik przymusowy
- 1929: urodzony w Warszawie
- 1939: początek niemieckiej okupacji, kontakty z ludnością żydowską
- od 1943: udział w tajnych kompletach, działalność w harcerstwie
- Od 1 sierpnia do początku września 1944 walczy w powstaniu warszawskim.
- Przez Dulag 121 w Pruszkowie trafia do KL Sachsenhausen i KL Buchenwald, skąd wysłany zostaje do Braunschweigu.
- praca w fabryce przetwórstwa jarzyn w Braunschweigu
- kwiecień 1945: ucieczka z Braunschweigu, wyzwolenie pod Hanowerem
- listopad 1945: powrót do Polski
- od lat 90. działalność w Związku Powstańców Warszawskich
Relacja:
- Interview za204 »
- długość relacji: 6 godz. 55 min., daty nagrania: 20.5.2005, 1.6.2005, 7.6.2005, język: polski